Geweldig om samen doof te zijn

De een is doof, de ander slechthorend geboren. Bart (21) en Kees (19) zijn niet alleen broers, maar ook vrienden voor het leven. Ze vertellen over de voor- en nadelen van hun doofheid. Want hoe is het om in stilte door het leven te gaan?

Wie zijn jullie?
Bart: "Ik ben Bart, 21 jaar geleden geboren in Gouda en woon bij mijn ouders in Waddinxveen. Ik heb mijn eigen bedrijfje in webdesign.”
Kees: “Ik ben Kees, 19 jaar en het broertje van Bart. Ik houd van volleyballen en gamen en studeer werktuigbouwkunde in Amersfoort.”

Jullie zijn doof, hoe komt dat?
Bart: “Ik ben doof geboren en waarschijnlijk is mijn vorm van doofheid erfelijk.”
Kees: “Ik ben slechthorend geboren en droeg tot mijn elfde een gehoorapparaat. Toen ben ik geopereerd en heb ik een cochleair implantaat (CI) gekregen. Ik weet niet of mijn doofheid erfelijk is, maar het is wel apart dat Bart en ik de enige doven in de familie zijn.”

Hoor je helemaal niets?
Kees: “Vroeger hoorde ik nog wel een klein beetje, maar mijn gehoor is achteruit gegaan en inmiddels ben ik honderd procent doof. Maar door mijn CI hoor ik gelukkig wel veel en kan ik gemakkelijk een gesprek beginnen.”
Bart: “Ik heb ook een CI geprobeerd, maar bij mij werkte het niet. Het geluid kwam te hard aan en tegen sommige geluiden kon ik niet. Nu heb ik een gehoorapparaat en daar hoor ik een klein beetje mee. Een op een gesprekken gaan het best, want dan kan ik goed liplezen.”

Hoe is het om samen doof te zijn?
Bart: “Leuke vraag, ik kan alleen maar voordelen bedenken. We communiceren met elkaar in gebarentaal en delen alles. We komen voor elkaar op en het zou heel anders zijn voor mij als ik de enige dove zou zijn in de familie.”
Kees: “Het is geweldig om samen doof te zijn, we hebben een hele hechte en sterke band.”

Hoe doe je dat, vrienden maken als je doof bent?
Kees: “Het is makkelijker om vrienden te maken met dove mensen, maar als horende vrienden duidelijk praten en een paar gebaren willen leren, gaat dat ook heel goed. Ik heb wel echt twee verschillende vriendengroepen.”
Bart: “Vrienden maken met dove mensen is heel makkelijk, maar vrienden maken met horende mensen vind ik lastig. Ik blijf doof en zij horend. Ik heb meer dove vrienden dan horende en daar ben ik blij mee. Kennis maken met horende mensen kost heel veel energie en gaat mij niet altijd makkelijk af.”

Rare vraag, maar heeft doof zijn ook voordelen?
Kees: “Ik vind het eigenlijk heerlijk om doof te zijn. Ik kan altijd lekker slapen, makkelijk communiceren op afstand, ‘spreek’ een andere taal en kan zowel dove als horende vrienden maken.”
Bart: “Ik herken wel wat Kees zegt. Op een treinstation bijvoorbeeld hoeven we niet naar elkaar te schreeuwen als we op een ander perron staan. En met gebarentaal kunnen we grappen maken die horende mensen niet kunnen volgen.”

Wat merk je van je doofheid in je dagelijkse leven?
Bart: “Ik heb bij verschillende bedrijven gewerkt, maar de communicatie bleef lastig. Daarom ben ik een eigen bedrijf begonnen, daar voel ik mij beter bij. Ook krijg ik een aantal uren tolk per jaar waar ik gebruik van kan maken. Ik kan niet bellen, maar gelukkig bestaat er WhatsApp en e-mail, ideaal.”
Kees: “Op de middelbare school had ik vijf dagen per week een tolk, maar door mijn implantaat heb ik nu nog maar twee dagen per week een tolk nodig. Ik wilde meer zelfstandig zijn en dat lukt goed. Omdat ik met mijn implantaat redelijk veel kan horen, kan ik goed een een-op-een gesprek voeren.”

Hoe doe je dat als je bijvoorbeeld gaat shoppen of naar een concert wil?
Kees: “Mijn doofheid beperkt mij daar niet echt in. Door mijn CI kan ik goed vragen stellen en beantwoorden.”
Bart: “Dat is soms best lastig. Als ik het niet begrijp, vraag ik of ze hun vraag of antwoord willen herhalen en als het dan nog niet lukt, pak ik er pen en papier bij of gewoon mijn telefoon. Meestal gaat het wel goed als ik zeg dat ik doof ben en zij rustig en duidelijk praten. Dan kan ik goed liplezen.”

Wat is je toekomstdroom?
Bart: “Ik zou mijn onderneming graag uitbouwen tot een bedrijf waar heel veel dove medewerkers werken. Ik weet het, het is een grote droom, maar ik hoop dat hij ooit uitkomt.”
Kees: “Ik wil graag trouwen met een geweldige vrouw en samen met haar kinderen krijgen. Als ik dove kinderen krijg, vind ik dat helemaal geen probleem. Stiekem zou ik het wel leuk vinden.”

(artikel verscheen eerder op de website van de Evangelische Omroep)